ONTSTEEK UW LICHTEN

Meestal staat aan het begin van een tunnel een bord met daarop levensgroot de tekst: "Ontsteek uw lichten!". Vooral in de grote tunnels van Zwitserland en Oostenrijk is dat belangrijk. Het is wel nodig ook! Als je overdag vanuit het zonlicht de tunnel inrijdt, lijkt het wel alsof je opeens een donker gat inschiet. Gelukkig dat dan je lichten branden, al zijn deze lichten niet te vergelijken met het zonlicht! Een donkere tunnel ingaan: daarmee zou je het sterven kunnen vergelijken. Je komt uit het levenslicht in een diep en donker gat terecht. Wij proberen zoveel mogelijk de dood te verzachten. We hebben tegenwoordig zelfs cursussen "stervensbegeleiding". De mensen van de begrafenisonderneming gaan niet meer in het zwart, maar steken in licht grijs. De familieleden trokken vroeger zwarte pakken en zwarte jurken aan. Dat zie je tegenwoordig veel minder. De rouwstoet laat allerlei bonte kleuren zien. Maar dat neemt niet weg dat de dood ontzettend veel verdriet brengt en dat sterven is als het ingaan in een donkere tunnel, waarin je je niet óm kunt keren om terug te gaan. Een donker gat is het.

Wat valt er met Pasen te vieren? Pasen ontkent de dood niet. Integendeel: Pasen begint op het kerkhof! Pasen veronderstelt de dood. Jezus is de dood ingegaan, maar Pasen vertelt ons dat Hij de doodstunnel ook weer heeft verlaten. Pasen 2009: mensen verwikkeld in gepraat. "Voor mij is 't geen feest", zegt de een, "want hoe kan ik het leven bejubelen, wanneer ik om mij heen overal de dood van onschuldigen zie en de marteling van rechtvaardigen". Zonde van al die mensen die niet meer uit de tunnel komen, in de tunnel blijven steken! Een man en een vrouw in gesprek over wat er mis ging en over wie er fout zat, over vergane glorie, over hun verwachtingen en teleurstellingen. Zonde van al die mensen die in de tunnel blijven steken! Zo is het leven: gevangen in de dood van beter weten en schuldgevoel. Zonde eigenlijk dat ik in de omgang met anderen vaak meer spoken zie dan mensen!

Net als Jezus zien wij de dood als een grote rover, een spelbreker, een onzalige levensverwoester. De dood kent geen enkele eerbied voor het leven, stopt zelfs niet bij wieg of kinderkamer. In het Paradijs zijn wij uit Gods hand getuimeld in het machtsgebied van de dood. Maar God is zijn Zoon zelf nagesprongen op Goede Vrijdag.

De dood is onberekenbaar. Het ene moment loop je eigenwijs rechtop, het andere moment lig je voorgoed uitgestrekt onder de aarde. Sterven betekent: niet meer kunnen beschikken over jezelf. Je kunt zelfs de hand niet meer vasthouden van je vriend of je vriendin, van een geliefde. Je zult je los moeten maken anders maakt het leven je wel los! Alleen zul je die donkere tunnel in moeten! Er is geen ontkomen aan, tenzij... Tenzij we de weg gaan van de Verrezen Heer. Sinds het eerste Paasfeest mogen wij roepen: "Dood, waar is uw prikkel?" Zoals een bij bij het steken zijn angel verliest, zo roepen wij in de Paasnacht: "Dood, je hebt jezelf doodgestoken! Je bent voorgoed je angel kwijt!"

Als wij de hand van onze geliefde los moeten laten, is het de Heer zelf die ons tegemoet komt. Dat heeft Hij ons beloofd! Onvoorstelbaar: aan de hand van Jezus wordt de dood een overstapje op de tram. Natuurlijk mogen wij best bang zijn voor de dood, en dat zijn we ook, maar het mag ons leven niet gaan beheersen. Natuurlijk schrikt iedereen als hij de eerste kraaienpootjes rond zijn ogen ontdekt of de eerste grijze haren, want het leven - zo doet ons de reclame geloven - moet bruisend, jong en vitaal zijn. Maar zetten we zó de wereld niet op z'n kop?

Een mens die oud is, wacht niet op de dood. Hij zal zich ontpoppen zoals een rups zich ontpopt tot een vlinder, die verbaasd om zich heen kijkt en zijn witte vleugels uitslaat naar het gouden zonlicht. Een bejaarde leeft niet in de wachtkamer van de dood, maar in een hal die uitzicht geeft op eeuwig leven. Pasen zet de wereld op zijn kop, want elke bejaarde wordt eigenlijk steeds jonger - naar God toe!

Het is zoals dat gebeiteld staat op een steen bij de Zuiderbegraafplaats aan de Herenweg in Groningen: "Bewandel met blijheid dit veld, o Mensch. Het is de akker van God, bezaaid met 't zaad voor eeuwigheid." Het kerkhof noemen we dan ook dodenakker. Dat woord "akker" gebruiken we bewust. Want in de grond ligt niet 't verleden, maar  het zaad van de toekomst! Wie mét Jezus de spelonk van de dood ingaat, is de dood veranderd in een tunnel met een opening, een uitgang, aan de andere kant. Pasen is de uitnodiging om Hem te volgen door de tunnel heen - richting eeuwig leven.

Bij een gewone tunnel geldt: "Ontsteek uw lichten". Ten aanzien van de doodstunnel geldt: "Met Pasen heeft God Zijn licht ontstoken". Niemand hoeft meer in de schaduw van het leven te staan. Er is slechts één voorwaarde: dat we iedereen op deze wereld een parkeerplaatsje in de zon gunnen. Iedereen mag meegenieten van de warme stralen van het nieuwe licht dat ieder mens verlicht die vrede brengt, gerechtigheid doet en meewerkt aan het behoud van Gods Schepping.

 

© Pater Ambro Bakker s.m.a.
Pastoor-deken H.Augustinus-Buitenveldert