KOM EN VOLG MIJ

Waarom kun je door vensterglas heenkijken en door een spiegel niet? Het antwoord is eigenlijk heel eenvoudig: vensterglas is doorzichtig, je kunt er dwars doorheen kijken en je ziet andere mensen, op straat of waar dan ook. Bij een spiegel lukt dat niet, want de achterkant van de spiegel is bedekt met een laagje zilver. Daardoor zie je in de spiegel niet de ander, maar alleen je zelf staan. Een wijze les: waar zilver(geld) staat tussen mensen, zien mensen alleen zichzelf staan en niet de anderen. Voor Jezus was bezit onbelangrijk. We hoorden de les die hij vorige week gaf aan de rijke jongeling: “verkoop alles wat je bezit, geef het aan de armen en volg mij”. Maar dat kon die man niet. Van Jezus zelf weten we dat Hij zelfs geen steen had om zijn hoofd op neer te leggen.

Dit jaar lezen we de meeste zondagen uit het evangelie van Marcus. Een boekje dat gaat over Jezus van Nazareth die zegt dat het nieuwe Koninkrijk van God is gekomen. En als je mee wilt doen: volg Mij en bekeer je. In het eerste uur zijn er al volgelingen: Jacobus en Johannes bijvoorbeeld. Er is geen tijd om te aarzelen. Ook tegenkrachten aarzelen niet. Herodes laat de eerste volgeling van Jezus, Johannes de Doper, executeren. Waar loopt de weg van Jezus en zijn volgelingen op uit? Niemand vermoedt dat het uiteindelijk de weg van het kruis zal worden.

Marcus richt zich in zijn tijd tot de slaven en minderbedeelden in Rome. De keizers en machtigen regeren met ijzeren vuist en maken misbruik van hun macht. Jezus draait er niet langer om heen en vertelt dat ook Hij om het leven zal worden gebracht. Maar toch gaat Hij richting Jeruzalem, hoewel Hij weet wat Hem daar te wachten staat. De volgelingen van 't eerste uur begrijpen het nog steeds niet: zij hopen op ’n ministerspost in het nieuwe Koninkrijk van Jezus. Maar zijn zij in staat om het kruis te dragen? Jezus zegt: het enige wat ik jullie kan beloven is dat jullie in mijn lot zullen delen. Later zullen vrijwel alle apostelen ook met geweld om het leven worden gebracht. En wat de beste plaatsen in mijn Koninkrijk betreft: twee misdadigers zullen tegelijkertijd met Mij terecht worden gesteld: een aan mijn linker- en een aan mijn rechterzijde!

Het evangelie verdraagt geen compromissen. Als de leerlingen met elkaar ruzie maken over de beste plaats, zet Jezus een kind in hun midden. Wie onder jullie groot wil zijn, moet 't aandurven de minste te zijn. Mensen in Zuid-Amerika en Afrika begrijpen deze woorden van Jezus heel goed: Jezus is partijganger van de armen. De rijken stuurt Hij weg met lege handen en verheft de geringen. De heersers der volkeren met hun ijzeren vuisten moeten van hun tronen af!

Al drie maal heeft Jezus zijn leerlingen voorgehouden dat Jeruzalem einddoel van de reis is. Maar zij begrijpen 't nog steeds niet. Ze zijn even hardleers als wij. Jezus heeft er niets op tegen dat mensen omhoog kruipen langs de maatschappelijke ladder. Hij zegt wel: als je dat doet, doe dat dan niet om eigen voordeel. In tijden van crisis wordt het gevaar van machtsmisbruik nog groter. Wij mogen nooit de lasten afwentelen op de zwaksten in de samenleving: de gehandicapten, de bejaarden, de werklozen.

Dat is de rol die ieder van ons mag spelen in Gods Koninkrijk. Macht speelt een enorme rol in ons leven. En laten we elkaar niets wijs maken. Iedereen heeft macht. Ik denk daarbij aan die cartoon, bestaande uit drie plaatjes. Op het eerste plaatje zie je een man die zijn vrouw afstraft. Het tweede plaatje laat zien hoe de vrouw haar kind een draai om de oren geeft. Op het derde plaatje zie je een jongen die de hond een schop geeft. En onder de cartoon staat het woord: “doorgeven!”

Bijna iedereen wil eerste viool spelen, de eerste plaats innemen, desnoods met ellebogen en over ruggen van anderen heen. Ook Jezus straalt macht uit. Hij had al tegen zijn leerlingen gezegd dat zij Hem zouden zien komen op de wolken met grote macht en heerlijkheid. De evangelisten vertellen over de macht die Jezus bezat over onreine geesten, macht over water en wind, macht over de sabbat en de vergeving van zonden. Maar de leerlingen bedoelen die macht niet, zij zijn uit op een ander soort macht: het kunnen heersen over anderen. Jezus wijst z'n leerlingen op zijn eigen levensweg. Jezus heeft alleen macht gekregen door het drinken van de lijdensbeker: tot de laatste druppel. Macht is wezensvreemd aan de Blijde Boodschap. Begin er maar mee: het vuile werk opknappen, durven inspringen waar anderen het laten afweten.

Carlos Mesters, de Nederlandse theoloog die onder de allerarmsten in Brazilië werkt, ziet de mensheid als één groot gebouw. Boven op zolder, met het beste zicht op de wereld, zitten de allerrijksten. Hoe lager je komt, des te armer worden de mensen. Totdat je terecht komt in de kelders van de mensheid. Daar vind je de allerarmsten. Die zijn in een voortdurende strijd gewikkeld tegen honger, dorst, onderdrukking, overheersing, ziekte en vervuiling. Hun kinderen sterven al jong in hun armen en ze schreeuwen dagelijks om gerechtigheid. Waar ze wonen, worden ze vertrapt. Wat zij hebben opgebouwd, wordt vernield. Maar hij wijst ook op al die mensen die niet op hun eigen verdieping blijven. Zij zijn van de zolder weggetrokken om te gaan werken in de kelders van de mensheid.

Tienduizenden Nederlanders werken op dit moment in het Zuiden onder de allerarmsten, maar ook in ons eigen land zetten veel mensen zich in voor de onderkant van de samenleving. Sommige mensen hebben alle consequenties getrokken uit het evangelie. Als je op Schiphol deze mensen ziet vertrekken naar de Derde Wereld, dan geneer je je haast. Zij geven zich inderdaad voor honderd procent. Zij gaan er niet heen om op de eerste plaats te preken, maar om in hun eigen lijf te laten zien dat God nog steeds bezorgd is om zijn mensen. Als het om de liefde gaat, kiezen we soms al te gemakkelijk voor degenen die op onze etage wonen. In het Noorden, helaas ook in Nederland, groeit de haat tegen vreemdelingen. Racistische leuzen kom je tegen op kerkhoven, bruggen en viaducten. Vreemdelingen zijn vaak te ver van ons bed. Goed, de naastenliefde moet érgens beginnen. Maar kan liefde voor mensen wel zo selectief en begrensd zijn? Is het toeval dat de lezingen van deze weken in oktober, in de Wereldmissiemaand vallen?

Ook wij zullen de weg van Jezus gaan. Maar durven wij mee te drinken uit de beker van zijn lijden? De weg van een Christen gaat niet over rozen. De leerlingen vechten om de beste plaats. Jezus wijst hen naar 'n plek op Golgotha. Drie kruisen staan er opgericht. Wil je de eerste zijn? Zeg maar aan welk kruis je hangen wilt: aan Mijn linker- of aan zijn rechterzijde...

© Pater Ambro Bakker s.m.a.
Pastoor-deken H.Augustinus-Buitenveldert