ONS LEVEN IS GEEN BROMTOL

We zitten weer in de jaarlijkse examentijd. De zenuwen komen boven. Velen zullen slagen, anderen zullen het nog een jaartje over moeten doen. Maar wat maakt het eigenlijk uit op een mensenleven? Sommigen nemen de sneltrein, maar de stoptrein brengt je ook op de plaats waar je zijn moet! Je doet er alleen wat langer over! In iedere geval zou het op school heel wat gemakkelijker zijn als we als kinderen niet al die talen zouden moeten leren: Frans, Duits, Engels, Spaans, Grieks, Latijn etc.
Wat zou het gemakkelijk zijn als alle mensen over de hele wereld dezelfde taal zouden spreken! Wat zouden er dan een studie-uren vrij komen! Wat zou dat een zweetdruppels en wat zou dat een huiswerk schelen! Maar helaas is dat niet zo. Daarom ploeteren we maar door. Stel je voor dat alle mensen over de hele wereld elkaar zouden kunnen verstaan! Bergen van misverstand zouden worden geslecht, muren van onbegrip zouden in elkaar storten. Maar intussen bestaan er wel duizenden talen en honderdduizenden dialecten! Zo blijven Russen en Amerikanen, Irakezen en Iraniërs, Palestijnen en Israëli, hun eigen taal spreken, en daarmee blijven zij en wij onze eigen wegen gaan.

Soms ervaar je zelfs dat er evenveel talen als mensen zijn. 17 miljoen Nederlanders spreken eigenlijk 17 miljoen talen! Want elk mens spreekt weer een eigen taal. En al die talen kunnen het leven erg kleurrijk maken. Maar vaak leidt het ook tot Babylonische spraakverwarringen. Dan hoor je hoe mensen door elkaar heen kakelen. Ieder babbelt maar wat voor zich uit zonder ècht naar de ander te luisteren. Zet maar eens tijdens een verjaardag 10 min. een bandrecorder aan en draai de band dan af op een rustig moment! Dan hoor je wat voor een babbelaars we zijn. De stad 'Babel' is het symbool geworden van verwarring. Babel, babbelstad, de stad waar iedereen maar door elkaar praat, waar niemand meer naar de ander luistert. Het beeld van verstarring en isolement.

Het verhaal van de toren van Babel vertelt ons dat ondanks alle menselijk planning de communicatie tussen mensen dood is gelopen! Mensen begonnen langs elkaar heen te praten en te kletsen. Zo wordt Babel een onleefbare stad, omdat mensen elkaar niet meer echt verstaan en begrijpen. Het Babel-verhaal is daarmee telkens weer actueel. Want als u naar de stad Babel zoekt, kijk dan niet op een oude landkaart. Babel ligt overal: in Brussel, Noord-Ierland, Kaapstad, Beiruth, Jeruzalem, Zimbabwe en Amsterdam, ook hier in Amstelveen en Buitenveldert. Want ook in onze eigen regio wordt er ondanks veel samenwerking ook veel door elkaar gebab(b)eld. Toch weten we van binnenuit dat er al een gemeenschappelijke taal bestaat: de taal van de liefde.

Soms heeft een spraakverwarring ook iets charmants. Zoals van de week toen een jongetje van elf zei: "God heeft alles voor niets geschapen". Niet 'uit niets', maar 'voor niets'. Zonder het zelf te weten verwoordde deze jongen de levensbeschouwing van veel mensen: God heeft de mens en al wat bestaat 'voor niets' geschapen. Steeds meer mensen zien de wereld als een enorme bromtol die Iemand - een 'hogere macht' noemen ze dat dan - enkele miljoenen jaren geleden heeft opgedraaid. En zo draait de wereld al eeuwenlang rond als een geweldige bromtol, tot de dag komt waarop hij kantelt, omvalt en stil blijft liggen.

Is God dan niet meer dan een Hogere Macht die zich met de wereld vermaakt als een kind die met Sinterklaas een bromtol krijgt? Maar wat is dan de zin van het rusteloze rondtollen door tijd en ruimte? Wij tollen in het leven maar zelf mee, tot we zelf kantelen, omvallen en stil blijven liggen. Evenals een bromtol proberen we onder het tollen nog wat muziek te maken. Dan is het leven nog dóór te komen. Misschien - als deze aarde is uitgedraaid - dat de Hoger Macht de bromtol dan nog één keer opwindt, zodat de wereld nog een paar miljoen jaren door kan draaien.

Dat is de levensbeschouwing van veel moderne mensen: we worden voor niets geboren, leven voor niets en sterven voor niets. En nu denk ik even aan het plaatje van een krantentekenaar, die de wereld tekende na een geweldige atoomexplosie. Alle mensen waren daarbij omgekomen. Op de kale lege vlakte zitten alleen nog maar twee apen elkaar aan te kijken. Die aapjes kijken elkaar in de ogen en zeggen: zullen we nog één keer opnieuw beginnen? Daar krijg je het koud van. Daar zit alle triestigheid in van onze 21ste eeuwse motregenstemming. Hemel en aarde, en al wat er in is, is 'voor niets' geschapen! Niet meer dan een gril van een dronken godheid?! Is mijn leven dan niet meer dan een stukje speelgoed van een onbekende, een dobbelsteen die maar moet afwachten hoe hij valt? Het leven als een flipperkast, waarbij sommige mensen in één keer zonder punten door het spel heen vallen? Anderen halen de honderd, sommigen zelfs de duizend. Alle levenslichten beginnen te flikkeren bij zoveel levensgeluk, De stoppen slaan haast door. Dat is het leven: je kunt boffen of pech hebben en wie als dubbeltje geboren wordt zal nooit een kwartje worden!

Kan dat waar zijn? Maar alles móet toch een bestemming hebben. De wereld zit toch niet 'zomaar' in elkaar? Alles heeft zijn bestemming: de loop van de sterren en het bewegen van mijn vingers. De wereld is géén bromtol en mag wel muziek maken. Je bent als mens geen stuiter die op zekere dag óf in de hemel óf in de hel wegstuitert. Het leven is geen flipperkast, geen kansspel. Alleen de Geest van Jezus kan muren afbreken en kloven dichten. Alleen in de Geest van Jezus mogen en kunnen we werken aan een nieuwe wereld. Slechts de liefde vormt een taal die elk mens beheerst en die iedereen verstaat. Het is de enige taal die échte communicatie schept. In de taal van de liefde verstaan we de taal van de baanlozen en de taal van de bejaarden, de zieken en gehandicapten, de eenzamen en de hongerende mensen.

Misschien mag het Pinksterfeest ons tot nadenken stemmen over de volgende vragen: Hebben wij nog een Blijde Boodschap te verkondigen of zijn we helemaal beheerst door het doemdenken van onze tijd? Denken we allereerst aan onze eigen zaakjes of laten we ons meenemen door de Geest van God en laten we ons meevoeren in zijn stormwind? Herkennen we de Geest als de vreemdeling zich aandient? Zijn we bezig in onze kerk om de Geest van God steeds verder in te kaderen of laten we Hem waaien waarheen Híj wil? Zijn wij bereid om elkaars 'vreemde talen' te spreken of luisteren we alleen naar eigen stem en eigen taal? Luisteren we alleen naar de stem die ons uitkomt - de stem van de machtigen - of horen we ook de noodkreet van de stemlozen, de machtelozen en ontrechten? En als we enkele van deze vragen positief weten te beantwoorden, zullen we Gods Geest aan den lijve ervaren. Ik wens u een zalig Pinksterfeest toe.

© Pater Ambro Bakker s.m.a.
Pastoor van de H.Augustinus
Amsterdam-Buitenveldert