ONTHAASTING

Bestaat toeval? Tien dagen geleden stond er een onopvallend berichtje in de krant. Een moeder in Johannesburg stapte met haar baby de bus in en raakte druk in gesprek met haar vriendin. Ze waren zó druk aan het praten dat zij bijna vergaten uit te stappen. Gelukkig konden ze er net op tijd uit springen. Maar toen de bus wegreed, realiseerde de moeder dat ze haar kindje in de bus vergeten was. Je kind vergeten, kan dat gebeuren? Ja dus! In de eerste lezing uit de profeet Jesaia hoorden we vanmorgen dat God een diepgaande zorg heeft voor zijn mensen, “want kan een moeder haar zuigeling vergeten? Zou een moeder zich niet ontfermen over het kind van haar schoot? En zelfs als een moeder haar kind vergeet, Ik vergeet u niet!”. En deze lijn zet Matteüs vandaag door. God bekommert zich zelfs over de vogels in de lucht en de bloemen op het veld. In beide lezingen gaat het om Gods bekommernis om mensen. Hij wil voor hen garant staan, zeker waar wij verkeerde keuzes maken en het laten afweten is Hij aanwezig.

De laatste zondagen houden we ons bezig met de Bergrede die Jezus heeft gehouden. De Bergrede gaat over de acht zaligsprekingen, over het royaal invullen van de wet, over het huis op de rots dat we moeten zijn, over zout en het licht van de wereld willen zijn. Vanmorgen gaat Jezus gaat verder Zijn Bergrede. In het evangelie horen we Jezus zeggen: "Niemand kan twee heren dienen". Je zult keuzes moeten maken. Maar Jezus geeft tegelijkertijd de waarschuwing: raakt nooit verstrikt in die keuze. Hij roept ons op tot onbezorgdheid. Durf je aan het leven toe te vertrouwen, en leef zo vrij als een vogel in de lucht. Krasse woorden in een wereld waarin we ons druk maken over zoveel dingen. Wat sloven we ons niet uit om de maan, Mars en Venus te bereiken. Waarom investeren we zoveel geld in bemande ruimtevluchten? De kennis die de vluchten hebben gebracht is nog geen duizendste deel van wat die vluchten kosten!

Waarom trekken mensen de bergen in en beklimmen ze de toppen van de Himalaya en de Matterhorn? Waarom doen ze al die moeite? Waarom al die drukte? Honderden mensen hebben op de Matterhorn in de loop der jaren hun leven gelaten. Ze hebben de top nooit bereikt. Hoeveel angst, ijzige sneeuwstormen en bitterkoude nachten hebben ze doorstaan? Waar is dat allemaal voor nodig? Waarom zetten mensen hun leven op het spel. En in het bedrijfsleven? Er wordt wat afvergaderd! Wij vergaderen met elkaar tot we vergaderd worden. Er is wat een ruzie en drukte om niets! Bij elke keuze doen we net alsof de hele wereld vergaat. Alles waar we mee bezig zijn vinden we uiterst belangrijk. Waarom tobben wij ons af? Waarom al die drukte?

Waarom stel ik deze vragen? Om uiteindelijk toch uit te komen bij ons eigen levensverhaal. We tobben ons af, wij maken ons moe, wij zuchten onder zorgen. Waartoe dient het allemaal? Wat heeft het voor zin om ons uit te sloven en ons af te tobben? Om met Aswoensdag te spreken: "Gedenk, mens, dat je van stof bent en tot stof wederkeert?" Alles loopt uit op de dood. Waarom ons dan zo druk maken over alles en niets. Waarom deze korte tijd op aarde niet beter doorgebracht? Waarom maken we van het leven geen feest?

De vogels in de lucht en de lelies op het veld blijven van die zorgen gespaard, zegt Jezus. Hoewel tussen haakjes ook een vogel moet uitkijken of anders is hij voor de poes!.Angst en zorgen. Wat zullen we eten en wat zullen we drinken? Waarmee zullen we ons kleden? Voor welke waarden zullen we vandaag weer kiezen in het leven? Jezus zegt: maak je zorgen niet altijd maar groter! Geef je zorgen geen kans om steeds maar groter te worden. Geef je niet over aan de dood, maar vertrouw je toe aan het leven. Dat is de boodschap van het evangelie. Nauwelijks heb je een kleine wagen gekocht met twee deuren, of je ziet al een grotere, met nog meer paardenkracht en nog meer comfort. Zo groeien onze zorgen en: "Iedere dag heeft genoeg aan zijn eigen leed" Jezus wil ons eigenlijk behoeden voor een paar maagzweren als Hij zegt: maak je geen zorgen voor morgen.

Waarom gaan we zo gespannen om met de tijd? Ooit zei een Afrikaan tegen me: “waarom zijn jullie altijd zo druk, altijd bezig en zo gehaast? Weet je, jullie in Europa hebben horloges, maar wij hebben de tijd!”. Jezus kende het woord onthaasten ongetwijfeld niet. Maar Hij heeft het vandaag wel over “onthaasten”. Blijkbaar waren in Zijn tijd de mensen ook al van die drukke baasje die zich met alles en nog wat bezig hielden. Je hebt bijna geen tijd meer voor je zelf, voor anderen en voor God. Als je met goede vrienden wilt gaan eten, worden agenda’s getrokken en dan krijg je te horen: “even kijken, de maand maart en half april zit al vol. Misschien kunnen we over twee maanden een gaatje vinden.” En ook kinderen. Probeer maar eens wat voor kinderen te organiseren. Ook zij zitten vol met afspraken en verplichtingen.

Jezus geeft ons vanmorgen drie adviezen voor om tot onthaasting te komen:

  • Ten eerste: je kunt niet tegelijkertijd twee heren dienen. Maak je keuze en blijf daar trouw aan. Het bespaart je heel wat zorgen en narigheid. Je neemt God niet serieus, als je alles van deze wereld verwacht.
  • Ten tweede: wees niet al te bekommerd om jezelf, maar zorg voor anderen. Denken aan anderen en zorgen voor anderen doet je eigen zorgen wat vergeten. Je geeft je angsten en zorgen geen kans om uit te groeien tot een levensgroot -onbeheersbaar - gezwel.
  • Zet tenslotte de derde en laatste beslissende stap: stel het Koninkrijk van God centraal in je leven. Verdrink niet in de zorgen van deze wereld, probeer te relativeren. En dat woord "relativeren" betekent dat je alles wat je tegenkomt in een groter verband weet te plaatsen. Dan maak je je minder druk, omdat je weet dat niet alles in het leven eeuwigheidswaarde heeft, en dat je je vandaag veelal zorgen maakt over wat je morgen al weer vergeten bent. Zorg er eerst voor dat je in de juiste verhouding leeft tot je zelf, tot anderen en tot God. Dan verdwijnen spoedig de kleine zorgen en maken we ons alleen maar druk over de echte vragen van ons bestaan...

Kiezen wij voor God of voor de mammon? Jammer dat er in de tekst het Aramese woord “mammon” staat. Je kunt dit woord best en verantwoord vertalen in “geld en bezit”. Dan wordt de tekst ineens klaar helder. Jezus windt er geen doekjes om. Daar gaat de keuze in het leven om. Het is: je geld of je leven (met God). Paus Johannes Paulus II was daar uidelijk in in zijn encycliek “Rei Socialis” uit 1987. Iedereen heeft recht op privébezit, maar dit bezit is wel belast met aan sociale hypotheek (nr.42), want de goederen der aarde zijn bestemd voor iedereen! Harde woorden, die klinken in zijn “regeringsverklaring”, maar wat een opdracht, ook in onze tijd!

© Pater Ambro Bakker s.m.a.
Pastoor van de H.Augustinus
Amsterdam-Buitenveldert