DE WARE WIJNSTOK

Kinderen kunnen zo direct zijn. Ik zal nooit het verhaal vergeten van een vader die ik sprak nadat ik een aantal jongeren in de parochie van Westbeemster het sacrament van het H.Vormsel had toegediend. Na de mis zei de vader tegen me: “Inderdaad kunnen kinderen heel direct zijn. Mijn moeder was vorig jaar een trui aan het breien voor mijn zoontje, die zijn Eerste Communie zou doen. Op een avond zei mijn zoontje bezorgd: "Schiet u wel op, oma, want anders bent u misschien dood voordat de trui af is!"

Kinderen kunnen zo direct zijn. En je moet er nog om lachen ook! Kinderen zien nog de grote lijnen en aarzelen zelden. Een kind zegt: Mijn moeder is de mooiste, mijn vader de knapste en bij ons thuis is alles het beste. In de puberteit draait die wereld om. Dan is alles beter bij de buren! En natuurlijk krijgt de buurjongen twee keer zoveel zakgeld! Maar er is een overeenkomst: nog steeds leven ook de jongeren van dezelfde radicaliteit als in hun kinderjaren. Je denkt dat je op je eentje de wereld kunt veranderen en allerlei wereldproblemen kunt oplossen.

Maar ouder geworden draai je je verwachtingen terug. Je leert compromissen sluiten. Zonder compromissen valt er niet te leven. Compromissen in de politiek, compromissen op je werk, compromissen in je gezin. Je kunt niet zonder. "Geloven doe je maar in de kerk" is de slogan. Maar hoever ga je in je geloof, als het om compromissen gaat? je daarin. In hoeverre blijven we verbonden met de ware wijnstok, ook als het jou wat minder uitkomt? Zou Jezus dat bedoelen als Hij zegt: “Als gij niet wordt als kinderen, zult gij het Koninkrijk van God niet binnengaan”? Hij vraagt niet dat we ons kinds of kinderlijk gedragen, maar dat we van kinderen leren dat, als het er op aankomt, we recht-toe,recht-aan mogen zijn.. Zonder omwegen en zonder sluiproutes en stille steegjes.

Jezus vraagt ons met Hem verbonden te blijven, zodat wij contact houden met de Vader en met Hem. Jezus neemt vaak voorbeelden uit de natuur om ons duidelijk te maken wat de goddelijke liefde is. Het gaat om gewone dingen: brood en wijn, licht en vuur. Vandaag heeft Hij het over de ware wijnstok om ons duidelijk te maken hoe wij met elkaar en God verbonden mogen zijn.

Vroeg in het voorjaar heb ik eens een paar groene takjes meegenomen van een appel-boom. Ik heb ze in een vaas gezet, maar er kwam geen bloesem aan de takjes: ik had ze te vroeg afgesneden. Vlak voor de lente heb ik opnieuw een takje meegenomen. Daar kwam een prachtige bloesem uit, want het takje had langer kunnen profiteren van het voedsel van de stam. Maar er kwamen geen vruchten aan, want los van de boom had die tak geen enkele kans.

Later stonden de bomen allemaal in volle bloei. De bloesem viel er al gauw van af, maar de vruchten kwamen, omdat ze met de stam verbonden waren. Die werkelijkheid wilde Jezus ook uitdrukken in zijn parabel over de wijnstok. Maar Jezus voegde er nog iets aan toe. Hij zegt: "Die wijnstok ben Ik, en jullie zijn de ranken". Ik weet niet of u een wijnstok, die maar liefst 200 kilo druiven kan opleveren, goed hebt bekeken. Bij een andere struik zijn de takken duidelijk van de stam te onderscheiden en precies af te snijden. Bij een wijnstok niet! Daar lopen de vezels van de stam over in de ranken. Stam en ranken zijn niet te onderscheiden: je kunt niet zeggen waar de stam ophoudt en waar de ranken beginnen. Zo onafscheidelijk wil Jezus met ons verbonden zijn.

Het kernwoord van de parabel is ook het woord blijven. Het komt vandaag acht keer in het evangelie voor. Blijf in Mij! Als korte hamerslagen worden die woorden in onze geest gehamerd: blijf in Mij! Dat is de voorwaarde om vruchten te kunnen dragen, want los van de Verrezen Heer kunnen wij niets, dan zijn we als dor hout dat nergens meer voor deugt dan om te worden weggeworpen. Dat blijven in Jezus gaat bovendien niet zozeer van ons uit, het is veel meer: je laten dragen door Hem. In Jezus blijven betekent ook dat je je open stelt voor elkaar. Het evangelie zegt ons je bent pas goed in elkaar verankerd, als je verankerd bent in de ware wijnstok, Jezus Christus.

Vrucht dragen is niet hetzelfde als succes hebben. Het woordje succes staat niet in de Bijbel. Geestelijke vruchtbaarheid is wat anders dan een goed inkomen en een goede baan. Op Goede Vrijdag was het succes meer aan de kant van Jezus' tegenstanders. Die paar mensen onder het kruis, dat kun je toch geen succes noemen! Toch heeft Jezus daar op het kruis honderdvoudige vrucht gedragen, omdat Hij verbonden bleef met zijn Vader. Zo gaat het er niet om dat wij de gelijkenis van deze liefdesparabel verstaan, maar dat deze parabel bij ons vlees en bloed kan worden, zodat wij van deze band met God kunnen leven en ons in Hem met elkaar verbonden weten.

Zitten we zó los aan de stam, dat wij gemakkelijk zijn af te breken? Of zijn we zó met onze stam, onze wortels, Jezus Christus en zijn evangelie, verbonden, dat we niet van God te scheiden zijn, ook niet om momenten waarop het evangelie ons wat minder gemakkelijk uitkomt? Verbonden blijven met onze evangelische wortels, dat is de opdracht waar we voor staan.

Dit weekend en de volgende twee weekeinden horen wij gedeeltes uit de afscheidsrede van Jezus. Volgende week staan vriendschap en liefde centraal. Vandaag hoorden we waar de wortels liggen van elke vriendschap en elke liefde. Namelijk in de ware wijnstok, met wie wij verbonden mogen blijven: om honderdvoudig vruchten voort te brengen.

© Pater Ambro Bakker s.m.a.
Pastoor-deken H.Augustinus
Amsterdam-Buitenveldert